هشدار درباره میانوعده دانشآموزان در مدارس / لزوم آموزش تغذیه سالم به دانشآموزان
به گزارش ملت ما، این، هشدار فرشته فزونی، رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره میان وعده غذایی است که این روزها در بوفه بیشتر مدارس ارایه می شود. یک وعده مهم غذایی که حتی می تواند ذائقه کودکان و نوجوانان را تغییر دهد.
فزونی می گوید: خوراکیهایی مانند انواع چیپس، غلات حجیم شده شور، شکلات و شیرینیها میان وعده مناسبی برای تأمین نیازهای غذایی نیستند و ارزش غذایی مناسبی ندارند، ضمن اینکه نمک موجود در این خوراکیها ذائقه دانش آموز را به خوردن غذاهای شور عادت میدهد.
وی با بیان اینکه فرآوردههای غلات حجیم شده، یخمک، نوشابه، ساندویچهای سوسیس، کالباس، ناگت، فلافل، پیتزا، آب نبات، سمبوسه، پیراشکی و سایر مواد غذایی ناسالم که ارزش غذایی کمی دارند نباید در دسترس کودکان باشد و یا در بوفه مدارس عرضه شود، ادامه می دهد: ضروری است که از عرضه هر نوع محصول غذایی بدون بستهبندی و یا محصولاتی که فاقد پروانه ساخت و کد بهداشتی و تاریخ مصرف هستند جلوگیری شود.
رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان می کند: مواد غذایی که در پایگاه تغذیه سالم مدارس (بوفه) عرضه میشود نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت دانش آموز دارد و مراقبین سلامت مدارس، مدیر و اولیای دانش آموزان در زمینه عرضه مواد غذایی در پایگاه تغذیه سالم باید فعالانه برخورد و نظارت داشته باشند به شکلی که لیست اقلام مجاز و غیرمجاز مواد غذایی را در معرض دید دانشآموزان قرار دهند.
فزونی، استفاده انواع تنقلات و ساندویچهای خانگی را که توسط خانواده به صورت روزانه و تازه تهیه میشود، به عنوان یک میان وعده مناسب پیشنهاد کرده و می گوید: این مواد غذایی علاوه بر ارزش غذایی بالا کم هزینه نیز هستند و به راحتی در دسترس بیشتر خانوادهها قرار دارد.
لزوم وجود ویتامینها و مواد معدنی در میانوعده دانشآموزان
در همین حال عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت نیز با اشاره به اهمیت تغذیه در مدارس، معتقد است: به خوراکیهایی که بین سه وعده غذایی اصلی، مصرف میشوند میان وعده غذایی می گویند و یکی از اجزاء ضروری برنامه غذایی روزانه کودکان و نوجوانان میان وعده غذایی سالم است.
دکتر میلاد دانشی می گوید: کودکان و نوجوانان برای انجام فعالیت های جسمی و فکری روزانه به مقدار کافی انرژی، پروتئین، ویتامین، مواد معدنی و آب نیاز دارند که بخشی از آن را میتوان از طریق میان وعدهها تامین کرد.
وی تاکید می کند: دانشآموزان برای حفظ سلامتی و رشد مناسب، نیاز به مصرف وعدههای غذایی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند، یعنی علاوه بر سه وعده غذایی اصلی به دو میان وعده متنوع نیز نیاز دارند.
دکتر دانشی با بیان این مطلب که یک میان وعده خوب میتواند انگیزه خوبی برای حضور در مدرسه باشد، به خصوصیات یک میان وعده سالم اشاره کرده و می افزاید: یک میان وعده مناسب باید بتواند بخشی از پروتئین و انرژی مورد نیاز روزانه را تأمین کرده و حاوی قسمتی از ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز روزانه باشد و همچنین خوردن آن آسان بوده و در مدت کوتاه زنگ تفریح قابل مصرف باشد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت ادامه می دهد: علاوه بر این، یک میان وعده سالم باید جلوی اشتها را برای وعده غذایی اصلی نگیرد، موجب رشد بهتر جسمی و فکری شود، به ایجاد ذائقه سالم غذایی کمک کرده و تمایل دانشآموز را به مزه شوری و شیرینی را کم کند و تا حد امکان موجب پوسیدگی دندان نشود.
وی با اشاره به خصوصیات یک میان وعده سالم، می گوید: برای کودکان در سنین 6-12 سال میان وعدههای دریافتی روزانه شامل 300-400 کیلو کالری انرژی و 10-20 گرم پروتئین است.
دکتر دانشی میان وعدههای غذایی را به سه دسته کلی تقسیم کرده و ادامه می دهد: میان وعده حاوی مواد مغذی زیاد، خوراکیهایی هستند که دارای ارزش تغذیهای بالا و بدون مواد افزودنی مضر باشند و به صورت تازه، طبیعی و بهداشتی تهیه شوند، این میان وعدهها می تواند ترکیبی از نان و غلات، شیر و لبنیات، میوه ها، سبزی ها، دانهها و مغزها، انواع ساندویچها و غذاهای خانگی باشد.
میانوعده نباید اشتها را برای وعده اصلی کم کند
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت دسته دوم میان وعده های غذایی را میان وعده حاوی مواد مغذی متوسط، برشمرده و می افزاید: این دسته شامل مواد خوراکی هستند که بیشتر تامین انرژی میکنند همچون کلوچه، نان قندی، بیسکویت و شکلات و غیره به این ترتیب موجب ایجاد سیری کاذب میشوند.
وی با اشاره به دسته سوم از میان وعده های غذایی، می گوید: میان وعده حاوی مواد مغذی کم، مواد خوراکی هستند که با کم کردن اشتها جایگزین غذای اصلی شده و زمینه بروز کمبودهای تغذیهای را فراهم می کنند.
دکتر دانشی اضافه می کند: این میان وعدهها همچون نوشابه، آدامس، بستی، چیپس، پفک و غیره ارزش تغذیهای ندارند و به دلیل داشتن مواد افزودنی و برخی مواد زیانآور طعم دهندهها و رنگهای مصنوعی بوده که برای سلامت مضر هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت یادآور می شود: بوفه مدارس تنها مکان عرضه میان وعده در مدارس است که انواع مواد غذایی صنعتی و گاهی سنتی در آن ارائه می شود و خرید از بوفه به دلیل دسترسی آسان و علاقهمندی دانشآموزان مورد توجه آنها قرار می گیرد.
وی با اشاره به این که کلیه مواد خوراکی موجود در بوفه دارای ارزش غذایی بالایی نیستند، ابراز کرد: باید نسبت به انتخاب میان وعدههای سالم و با ارزش غذایی در بوفه مدارس دقت لازم شود بنابراین پیشنهاد می شود بوفه توسط والدین دانشآموزان اداره شود زیرا آنان نسبت به وضعیت تغذیه فرزندانشان حساستر هستند.
دکتر دانشی ادامه می دهد: همچنین توصیه میشود در بوفه مدارس میوه های فصل همچون موز، سیب و نارنگی در بوفه به صورت دانهای فروخته شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت تاکید کرد: باید از بین میان وعدههای با ارزش غذایی گفته شده، مواد خوراکی مورد علاقه فرزند خود را انتخاب کرده و تا حد امکان میان وعدههای غذایی را خودمان تهیه کرده و از غذاهای آماده خارج از منزل کمتر استفاده کنیم.
وی در خاتمه با بیان این که لازم است برای انتخاب خوراکی های عرضه شده در بوفه مدرسه با مسئولین مدرسه همفکری شود، عنوان کرد: باید به فرزندانمان انتخاب و خرید مواد خوراکی با ارزش غذایی بالا را با توجه به پول توجیبی شان را آموزش داده و از آنها بخواهیم که بعد از خوردن میان وعده، حتما دهان خود را با آب بشویند.