«افتخار ایرانی» در سرزمین تاجیک‌ها

عطیه سادات سیدمحسنی ـ دبیر گروه اقتصادی: « نیروگاه راغون تاجیکستان، بلندترین سد جهان با گنجایش 14میلیارد متر مکعب ذخیره آب است که شش واحد نیروگاهی، هر کدام به ظرفیت 600 مگاوات دارد، تاکنون دو واحد این نیروگاه به بهره‌برداری رسیده و قراراست مجموعاً 3600 مگاوات تولید برق داشته باشد، در اجرای این سد، پیمانکاران ایرانی نقش فعالی داشته‌اند که با توجه به استمرار فرایند ساخت و تکمیل این پروژه ، همچنان از خدمات شرکت‌های فنی مهندسی ایرانی استفاده می‌شود.»

این سخنان افتخارآمیزی است که علی اکبر محرابیان وزیر نیرو، شنبه نهم دی ماه در جریان بازدید از سد و نیروگاه راغون تاجیکستان که 5 شرکت ایرانی در ساخت آن مشارکت دارند بیان کرد.

محرابیان با بیان اینکه هدف از این بازدید ، بررسی وضعیت و حمایت از شرکت‌ های فعال ایرانی در این پروژه بزرگ و بین المللی است گفت: پشتیبانی از شرکت‌های ایرانی و تقویت سطح همکاری و فعالیت آنها در تاجیکستان و سایر کشورهای همسایه در دستور کار دولت سیزدهم قرار دارد و در تلاش هستیم حجم مبادلات با کشورهای دوست همانند تاجیکستان را افزایش دهیم.»

محرابیان در ادامه به ملاقات با نخست وزیر تاجیکستان اشاره کرده و می گوید: «مذاکرات خیلی خوبی برای افزایش سطح مناسبات به ویژه در ارتباط با فعالیت شرکت‌های ایرانی در نیروگاه و سد راغون مطرح شد که امیدواریم در آینده نزدیک شاهد نتایج مثبت آن باشیم، یکی از مهم‌ترین مسائلی که در این رابطه پیگیری خواهیم کرد، مسئله تعاملات بانکی و مالی با تاجیکستان است تا بتوانیم زمینه همکاری شرکت‌های ایرانی در کشور تاجیکستان را تقویت کنیم.»

مهندسان شگفت انگیز ایرانی در تاجیکستان

علی موسوی رحیمی - مدیرعامل شرکت سد و تونل آریانا - نیز درباره این سد و مشارکت شرکت های ایرانی در ساخت آن می گوید: سد و نیروگاه راغون یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های عمرانی در جهان است که 70 کیلومتر تونل زیرزمینی دارد و در دو فاز در حال ساخت است، فاز اول این پروژه که شامل دو واحد نیروگاهی 600 مگاواتی است به بهره‌برداری رسیده و فاز دوم آن همچنان درحال ساخت است.»

او با اشاره به اینکه حجم بدنه سد راغون 75 میلیون متر مکعب است، می گوید: عرض پی این سد، 1.5 کیلومتراست و در مجموع قرار است 3600 مگاوات برق تولید کند.

ابر پروژه‌ای برای اعتبار ایران

وی در ارتباط با نقش شرکت‌های فنی و مهندسی ایرانی در فرایند ساخت این ابرپروژه نیز می گوید:« در حال حاضر پنج شرکت اصلی، مسئولیت ساخت این سد و نیروگاه را بر عهده دارند که یکی از این شرکت‌ها، ایرانی است و چهارشرکت ایرانی دیگر نیز به عنوان شرکت‌های فرعی در این پروژه همکاری دارند و صدها مهندس و نیروی کار ایرانی را در کشور تاجیکستان مشغول به کار کرده‌اند، ساخت و تکمیل پروژه‌های سد، تونل، راه و نیروگاه در کشورهای منطقه که با توانمندی و استعداد نیروهای ایرانی اجرایی می‌شود، می‌تواند اعتبار ملی کشور را در سطح بین المللی افزایش دهد.»

موسوی رحیمی با تاکید بر نقش موثر شرکت‌های خصوصی فعال در کشورهای همسایه و منطقه در افزایش حجم مبادلات بین دو کشور می گوید: ظرفیت مبادلات بین کشورهای همسایه و منطقه از محل فعالیت شرکت‌های بخش خصوصی و صادرات خدمات فنی و مهندسی تا 50 میلیارد دلار به صورت سالانه تخمین زده می‌شود که عزم جدی دولت برای حمایت از این شرکت‌ها می‌تواند تا سطح قابل قبولی این ظرفیت‌ها را عملیاتی کند.

10 نکته خواندنی درباره نیروگاه سد راغون

1. سدی در سرزمین آب های روان

کشور هشت میلیون نفری تاجیکستان، 64 درصد منابع آبی آسیای مرکزی را در اختیار دارد و در جهان نیز در جایگاه ششم قرار دارد.

نام آسیای مرکزی با ماوراءالنهر و رودهای بزرگ و حیات بخشی مانند آمو دریا (جیحون)، سیر دریا (سیحون)، وَخش (سُرخ‌آب)، ایرتیش، زرافشان و دریاچه‌های بزرگی مانند آرال (خوارزم)، بالخاش و سریز، پیوند خورده است.

سد و نیروگاه برق آبی راغون تاجیکستان بر روی یکی از همین رودخانه ها یعنی رود وَخش در حال احداث است ، سدی که در 110 کیلومتری شرق شهر دوشنبه -پایتخت تاجیکستان- قرار دارد.

2. بلندترین سد رسی دنیا

این سد در صورت عملیاتی شدن، بلندترین سد خاکی با هسته رُسی دنیا خواهد بود و بنا بر طرح اولیه، بلندی این بند 335 متر و دارای شش دستگاه توربین و گنجایش تولید 3600 مگاوات برق خواهد بود. حدود 22 هزار کارگر، مهندس و تکنسین در پروژه سد و نیروگاه برق آبی راغون، مشغول به فعالیت هستند.

3. امام علی رحمان ، پشت فرمان بولدوزر

احداث سد و نیروگاه‌های برق آبی در تاجیکستان از دوران شوروی مورد توجه قرار گرفت و طرح‌های مختلفی نیز در این زمینه به اجرا درآمد. از جمله مهمترین این طرح‌ها، ساخت سد و نیروگاه راغون در 110 کیلومتری شمال شرق دوشنبه بر روی رودخانه وَخش در سال ١٩٧٦ میلادی بود که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) و استقلال تاجیکستان، عملیات اجرایی این طرح در سال 1991 میلادی نیمه تمام رها شد و جنگ داخلی تاجیکستان عملاً امکان ادامه این طرح بزرگ سد سازی را غیر ممکن ساخت. بعد از پایان جنگ داخلی و برقراری ثبات نسبی سیاسی و اقتصادی، روند احداث سد و نیروگاه راغون مجدداً از سرگرفته شد.

اما علاوه بر این مشکلات، در دوران به قدرت رسیدن اسلام کریم اف (1991- 2016)، در ازبکستان، این کشورموضع تند و اتنقادی شدیدی در قبال این طرح داشت و به همین دلیل با شگردهای مختلف جلوی ادامه کار را گرفت تا اینکه با مرگ ناگهانی اسلام کریم اف، این شرایط برای تاجیکستان تغییر پیدا کرد. به فاصله دو ماه پس از مرگ اسلام کریم اف، دولت تاجیکستان فضا را برای سرعت بخشیدن به طرح سد راغون مساعد دید و امام علی رحمان در آبان 1395 شخصاً با لباس کار، پشت بولدوزر نشست و در کار بستن راه رودخانه وخش برای تغییر مسیر آن و آغاز رسمی ادامه عملیات ساخت سد و نیروگاه راغون شرکت کرد.

امام علی رحمان با لباس کار پشت بولدوزر در سد در حال احداث راغون؛ دو ماه پس از مرگ اسلام کریم اف (آبان 1395)

4. تامین برق همسایه ها

این نیروگاه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌ها در آسیای‌میانه به شمار می آید که در صورت راه اندازی کامل، نه تنها نیاز تاجیکستان بلکه برق مناطق شمال افغانستان و پاکستان و مناطقی در قرقیزستان، ازبکستان و دیگر کشورهای همسایه را تامین خواهد کرد.

5. جشن استقلال

جشن راه‌اندازی دومین توربین نیروگاه راغون درسال 1398، در روزی برگزار شد که تاجیکستان 28‌امین سالگرد استقلال خود را جشن گرفته بود،ازنظر بسیاری از صاحب‌نظران ، افتتاح دومین توربین در این روز به معنی آن بود که طرح احداث راغون در اولویت برنامه‌های اقتصادی دولت تاجیکستان قرار داشت.

6. مهم‌ترین دستاورد اقتصادی امامعلی رحمان

راغون را مهمترین دستاورد اقتصادی امامعلی رحمان در بیش از سه دهه حکومتش در تاجیکستان می‌دانند. هزینه کلی این طرح نزدیک 4 میلیارد دلار برآورد شده است اما رئیس جمهور با تمام توان می کوشد تا نیروگاه راغون را تکمیل کند تا آرمان ملی مردم این کشور را برآورده کند و بنابراین او شخصا به صورت نمادین آغاز کار توربین دوم نیروگاه را رقم زد ، کاری که او در هنگام افتتاح نخستین توربین نیز انجام داده بود و بعد از آن بود که برق به کشورهای افغانستان و ازبکستان نیز صادر شد.

7. هزاران شغل در تاجیکستان

مقامات تاجیک می‌گویند با راه‌اندازی نیروگاه راغون، هزارها نفر شغل پیدا خواهند کرد، ده‌ها هزار هکتار زمین‌های بکر زیر کشت می رود و صدها کارخانه صنعتی فعال خواهد شد.

8. راغون در کشور بدون گاز و نفت

سد و نیروگاه راغون از جنبه های مختلف سیاسی و اقتصادی برای تاجیکستان دارای اهمیت راهبردی است. هر چند در دو دهه گذشته، 221 نیروگاه کوچک در نقاط مختلف این کشور احداث شده اما هنوز این نیروگاه ‌ها کمبود برق را (که یکی از مشکلات اساسی این کشور است) برطرف نکرده است. تاجیکستان از ذخایر نفت و گاز نیز محروم بوده و در راستای تأمین نیازهای اقتصاد خود به انرژی، اقدام به احداث نیروگاه‌ های برق آبی راغون کرده است.

9. دعوت از تمامی تاجیک ها

راغون به پروژه‌ای ملی برای تاجیک ‌ها بدل شده است و امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، با صدور فرمانی مبنی بر فروش سهام نیروگاه راغون به شهروندان این کشور، از تمامی اتباع تاجیکستان دعوت کرد که در احداث نیروگاه بزرگ راغون که از پروژه‌های ملی و حیاتی کشور است، شرکت فعالی داشته باشند.

تکمیل سد راغون پروژه ای حیثیتی برای دولت تاجیکستان است. تبلیغ گسترده شعار «آب برای کشاورزی و گرما برای خانه‌ها» و اشاره امام علی رحمان به این که «راغون وظیفه‌ای است مدنی بر وجدان هر فرد وفادار و فداکار» به روشنی گویای این امر است.

10. افتتاح نخستین توربین در تلویزیون

نخستین توربین نیروگاه برق آبی راغون در ٢٥ آبان ١٣٩٧ (١٦نوامبر سال ٢٠١٧میلادی) توسط امام علی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان افتتاح شد. مراسم افتتاح نخستین توربین نیروگاه برق آبی راغون به صورت مستقیم از تلویزیون و رادیوهای دولتی تاجیکستان پخش شد، نمایندگان رسمی برخی از کشورهای خارجی از جمله معاون رئیس اجرایی حکومت افغانستان، وزیر انرژی ازبکستان، معاون وزیر انرژی روسیه، معاون رئیس بانک جهانی و سفیران کشورهای خارجی مقیم دوشنبه دراین مراسم حضور داشتند.

از کدام کشورها؟

در این پروژه علاوه بر شرکت های ایرانی، شرکت ایتالیایی «سولینی امپروجیلو» و شرکت هایی از چین، روسیه، آلمان، فرانسه و ... فعالیت انجام می دهند.

گفت و گوی مهندسان ایرانی را در اینجا بخوانید.

انتهای پیام/