آزادسازی دارایی‌های ایران و نگاه مسدود اصلاح‌طلبان

به گزارش ملت ما، آزادسازی هفت میلیارد دلار از کره جنوبی، 10 میلیارد دلار دارایی مسدودی از عراق، همچنین حدود 7 میلیارد دلار سهم ایران از صندوق بین‌المللی پول طی روزهای اخیر، بازخوردهای فراوانی در فضای عمومی و رسانه‌ای کشور داشته است.

با اعلام خبر آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی، برخی فعالان رسانه‌ای دوباره این سوال را مطرح کردند آیا که برخی در داخل دوست ندارند که سیاست خارجی دولت به نتیجه برسد؟ موج واکنش‌ها نسبت به این رویداد ملی که بیانگر گامی در جهت خنثی‌سازی تحریم و نمونه‌ای از مذاکرات از موضع اقتدار است، گسترده بود. در کنار بسیاری از فعالان و کنشگران که از این دستاورد خشنود شدند و آن را ستودند، عده‌ای هم برآشفته شدند.

حسرت دولتمردان روحانی

عبدالناصر همتی رئیس کل سابق بانک مرکزی با لحنی شبیه گلایه نوشت که دولت سیزدهم دیگر نمی‌تواند درباره چاپ پول بدون پشتوانه در سال 98 صحبت کند! با این‌حال حرف همه این شبکه برجامی، یکسان بود: نالیدن از اینکه چرا اساساً توافقی، آن هم از موضع اقتدار صورت گرفته است؟ و البته، می‌شد لابه‌لای این اظهارنظرها، نوعی حسرت از ناکامی سیاست خارجی دولت گذشته را هم شناسایی کرد.

یک بام و دو هوای یک اصلاح طلب

روزنامه تعادل با انتشار یادداشتی سعی در کم اهمیت جلوه داده این آزادسازی داشت و به قلم هادی حق شناس فعال اصلاح‌طلب نوشت:

«این منابع با شرط و شروط خاصی آزاد می‌شوند. به عبارت دیگر این منابع در هر موضوع و بازاری قابل هزینه کردن نیستند.»

وی در جای دیگری با وجود آنکه می‌گوید «مبلغی که بر اساس اعلام دولتمردان قرار شده آزاد شود، نسبت به ظرفیت اقتصاد ایران مبلغ قابل‌توجهی نیست که تصور شود»، اما در ادامه عنوان می‌دارد: «اتفاق خاصی در اقتصاد کشورمان رخ داده است» !

البته حق شناس واقعیت تحریم‌‌ها را در نظر گرفته و ادامه داده است: «اما چون اقتصاد ایران به‌شدت نسبت به تحریم‌ها حساس شده و متغیرهای کلان اقتصادی متاثر از تحریم‌ها شده‌اند، هرگونه اخبار مثبت در خصوص توافق نهایی، یا توافق موقت یا احیای برجام باعث بهبود شاخص‌های اقتصادی می‌شود. به‌طور مشخص اگر بخواهیم در خصوص نوسانات نرخ ارز بحث کنیم، باید بگوییم زمانی که دولت سیزدهم استقرار پیدا کرد و قرار بود مذاکرات آغاز شود، هر خبری مثبت یا منفی باعث ایجاد تکانه در بازار شد».

ادعای تحویل خزانه با مثبت 30هزار میلیارد تومان توسط وزیر روحانی

وزیر ارتباطات دولت روحانی هم به انتشار خبر توافق ایران و امریکا برای تبادل زندانیان آمریکایی و آزادسازی پول های بلوکه شده واکنش نشان داد.

واکنش آذری‌جهرمی وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره بود؛ جهرمی پرسشی مطرح کرد که پاسخ آن را در همان پرسش به نوعی داده بود؛ «آیا می‌توان گفت که با آزادسازی 6میلیارد دلار، معادل 300هزار میلیارد تومان عملاً موضوع ادعایی به جا گذاشتن بدهی 270هزار میلیارد تومانی دولت قبل برای دولت جدید منتفی است؟»

برخلاف نوشته وزیر دولت تدبیر و امید، بدهی آن دولت 2000 هزار میلیارد تومان ـ دو «میلیون میلیارد» تومان ـ بود، نه 270 هزار میلیارد تومان، همچنین دولت حسن روحانی معادل ریالی این درآمد ارزی را با چاپ پول در بودجه خود مصرف و به اصطلاح پیشخور کرده است!

بیان واقعیت آزادسازی دارایی‌های ایران با شک و تردید

روزنامه اصلاح‌طلب آرمان با تیتر: «آیا دارایی‌های ایران در دسترس خواهد بود؟» به موضوع پرداخته و نوشته است:

«تحولاتی در حوزه آزادسازی دارایی‌های ایران در گوشه گوشه جهان که به علت تحریم‌های یک جانبه ایالات متحده دسترسی به آن با موانعی روبه‌رو شده، در شرف رخ دادن است. همین چند روز قبل بعد از انتقال دارایی‌های ایران در عراق به امارات مقامات ایران در مورد دلارهای نفتی تهران در کره اعلام کردند: «از مکانیزم‌های حقوقی به منظور دسترسی به دارایی‌ها استفاده خواهند کرد.» پیش از این تهران اقدامات زیادی در این زمینه انجام داده بود اما به نتیجه‌ای نرسید. طرف کره‌ای البته هیچگاه اعلام نکرده بود که دلارهای ایران را نخواهد داد و محدودیت‌های به وجود آمده در عملیات بانکی با ایران به علت تحریم‌های آمریکا را دلیل عدم توانایی از پاسخگویی به مطالبات ایران اعلام می‌کرد.»

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه آورده است:

«با این وجود برخی مواقع خبرهایی از تعامل برای آزادسازی دارایی‌های ایران از کره شنیده می‌شد، اما این آزادسازی هیچگاه به نتیجه نرسید. یک بارهم آنقدر صحنه کشاکش بین مقامات ایرانی و کره اوج گرفت که بعضا مقامات کره جنوبی با ادبیاتی نزدیک به ادبیات آمریکا پاسخ تهران را دادند. حجم دارایی‌های ایران در کره بالغ بر7 میلیارد دلار اعلام شده است که آزادی آن می‌تواند فضای ثبات‌گون در بازار ارزی ایران را تقویت کند. بر اساس اخبار اعلام شده بخشی از این دارایی‌ها بر اساس مذاکرات صورت گرفته در حال آزادسازی است. حال اینکه با چه مکانیسمی این دلارها آزاد خواهند شد و با چه کیفیتی در دسترس ایران قرار خواهد گرفت، جای سوال دارد.»

روزنامه آرمان با اشاره به اینکه «بخشی از دارایی‌های ایران در عراق به یکی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس انتقال یافته به این مضوع پرداخت که انتقال دارایی‌های ایران در کره و عراق به قطر نشان می‌دهد این کشور نقشی مهم در تبادل زندانیان، آزادی دارایی‌های ایران و احتمالا مذاکرات مخفی با آمریکایی‌ها ایفا کرده است.

روزنامه مذکور ادامه می‌دهد: با این وجود برخی از رسانه‌ها اعلام کردند دلارها فقط از کره و عراق به قطر منتقل شده و ایران تنها می‌تواند در موارد غیر تحریمی به این دارایی‌ها دسترسی داشته باشد. این خبر با واکنش یک دیپلمات ایرانی مواجه شد؛ سید محمد مرندی با رد برخی ادعاها و شائبه‌ها در مورد فرایند تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن و آزادسازی چند میلیارد دلار از دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که ایران به تمام دارایی‌های آزادشده دسترسی کامل و مستقیم دارد.

آرمان به مطب اخیر مرندی پرداخت که نوشته است: این ادعای نادرست، ساخته و پرداخته افراد ناخرسند و عصبانی است. ایران به تمام دارایی‌هایی آزادشده خودش دسترسی کامل و مستقیم دارد و هیچ شرکت قطری در این میان دخیل نیست».

دلارها چگونه به دست ایران می‌رسد؟

مدیرکل‌ پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه در ارتباط با کیفیت استفاده ایران از دارایی‌هایش که از عراق و کره جنوبی آزاد شده به «آرمان‌ملی» دیگر روزنامه اصلاح‌طلب گفت:

ایران می‌تواند در هر زمینه‌ای که از سوی آمریکا، اروپا مورد تحریم قرار نگرفته، از دارایی‌های خود استفاده کند. کالاهایی که ایران می‌تواند با توسل به دارایی‌هایش اقدام به خرید آنها کند، کالاهای‌ انسان دوستانه، مواد غذای و دارو است. البته‌ سایر کالاهایی که خزنه‌داری آمریکا ممنوعیتی برای خرید آن برای ایران اعمال نکرده می‌تواند از منابع ایران خریداری شود.

وی در پاسخ به اینکه ایران باید از خزانه داری آمریکا برای دسترسی دلارهایش مجوز داشته باشد یا خیر؟ گفت: ایران به منظور هرگونه خرید، درخواست خود را به این بانکی که دلارهای ایران در آن است می‌دهد و آن بانک مجوزهای لازم را از خزانه‌داری آمریکا کسب خواهد کرد. یا اینکه ایران از یک شرکت خرید می‌کند و آن شرکت از آن بانک پول می‌خواهد و بانک قطری با ارتباط با خزانه‌داری آمریکا مجوز لازم را اخذ می‌کند.

تائید آزادسازی وجوه ایرانی

در شرایطی که چشم انداز ژئوپلیتیک جهانی به شدت در حال تحول است، بانک تجارت عراق خود را در مرکز یک مذاکرات پیچیده مالی یافته است. این بانک در اقدامی که توجه جهانیان را به خود جلب کرد، به شفاف سازی عمومی در خصوص نحوه آزادسازی شدن وجوه مسدود شده ایران اقدام کرده است. این بانک اعلام کرده که آزادسازی اخیر این وجوه، که از فوریه تا ژوئن 2023 اتفاق افتاد، به مکانیسمی پایبند بود که از سال 2018 فعال بوده است. این توافق سه جانبه شامل دولت های عراق، ایران و ایالات متحده است.

مکانیسم سه جانبه

به‌رغم موضع رسانه‌های مخالف دولت سیزدهم، آزادسازی منابع ایران در رسانه‌های خارجی و از طریق مقامات ارشد نهادهای مالی جهانی رسما اعلام شده است. این شفاف سازی که در بحبوحه شایعات فزاینده جهانی در مورد تصمیم آزادسازی دارایی‌های ایران صورت می گیرد. عقیل الشویلی، مسئول روابط عمومی این بانک تأکید کرد که آزادسازی منابع مالی بر اساس یک سیستم مورد پذیرش و مطابق با پروتکل‌های تعیین شده در سال 2018 است. سه کشور درگیر در این توافق، موضع همکاری خود را حفظ کرده اند و هدف آن مدیریت تعادل ظریف سیاست و اقتصاد جهانی است.

الشویلی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «وجوه ایرانی که اخیراً از فوریه 2023 تا ژوئن امسال آزاد شد، بر اساس سازوکار در حال اجرا از سال 2018 و توافق بین سه کشور انجام شد. ماهیت مکانیسم مطابق با مقررات مالی بین‌المللی است و شفافیت و قانونی بودن این فرآیند را تضمین می‌کند».

انتهای پیام/