افزایش 20 برابری کاربران استارلینک در ایران / ایران رتبه سوم محدودیت های اینترنتی در دنیا

به گزارش ملت ما از روابط عمومی انجمن تجارت الکترونیک تهران، چهارمین گزارش کیفیت اینترنت در ایران، توسط کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران منتشر شد.

طبق بررسی‌هایی که در گزارش چهارم کیفیت اینترنت ایران آمده است، تلفن‌های همراه ایرانی‌ها به‌دلیل استفاده از فیلترشکن‌های رایگان به عامل مهمی در آلودگی شبکه تبدیل شده‌اند و آلودگی شبکه را بازتولید می‌کنند!

کاربران ایرانی اختلال‌های متفاوتی به‌شکل کامل یا مقطعی در دسترسی به اینترنت تجربه کردند. اهمیت این اختلال برای کسب‌وکارهای ایرانی تا آن‌جاست که طبق محاسبات کمیسیون اینترنت، اختلال روی http3 معادل خسارت روزانه‌ی 2میلیاردتومانی در یک شرکت استارت‌آپی است.

همه‌ی این‌ها در وضعیتی است که سیاست‌گذار ایرانی برای اثبات بهبود وضعیت اینترنت کشور به پایگاه داده‌ی Speedtest استناد می‌کند. نتیجه‌ی بررسی‌های کارشناسان کمیسیون اینترنت در شماره‌ی زمستان 1403 این گزارش نشان می‌دهد که بیش از 70درصد داده‌های این سامانه به کاربران شهر تهران استناد می‌کند و بیش‌تر به اینترنت ثابت مرتبط است. به این ترتیب این سامانه در بسیاری از استان‌های کشور بدون داده است یا کم‌تر از ده دستگاه را بررسی کرده است؛ که نشان می‌دهد نمی‌توان به داده‌های این سامانه به‌عنوان مرجعی برای سنجش وضعیت سرعت اینترنت ایران اتکا کرد.

با این حال، از جنبه‌های مثبت عملکرد سیاست‌گذار در شش ماه گذشته لازم است به مواردی مانند رفع محدودیت‌ تانل‌های ارتباطی GRE, IPSEC و… و رفع اختلالات IPv6 اشاره کنیم که قدم‌های فنی بزرگی رو به جلو هستند.

اما با این حال وضعیت اینترنت در کشور هم‌چنان بی‌کیفیت است.

همچنان در میان بدترین کیفیت‌های اینترنت جهان ایستاده‌ایم

کیفیت اینترنت ایران نسبت به گزارش قبلی در تیر 1403، تفاوت چشم‌گیری نداشته و همچنان در وضعیت خطرناک است؛ نتیجه‌ی تداوم سیاست‌های محدودکننده‌ی داخلی، تحریم‌های یک‌جانبه‌ی خارجی و مشکلات گسترده در شبکه Access منجر به این شده است که هم‌چنان تجربه کاربری اینترنت در ایران با سه گزاره‌ی کند، پر اختلال (دومین کشور از انتهای جدول بعد از میانمار و اوکراین) و محدود (بعد از چین در جایگاه 99 از 100 کشور) توصیف شود. در مجموع بر اساس گزارش Google Crux کیفیت اینترنت ایران در رتبه‌ی 91 و طبق داده‌ی ooni در رتبه 99 از 100 کشور است. در تجمیع این دو شاخص، ایران در جایگاه 95 از 100 کشور ایستاده است.

همچنین در رابطه با اختلالات با وضعیت slow2GDensity که پس از شهریور 1401 افزایش چشم‌گیر آن را شاهد بودیم، همچنان به نقطه قبلی باز نگشته‌ایم.

72012802025-01-06T11:57:27+03:30https://media.mellatema.com//Image/2025/01/202501105322315819_Orig.jpghttps://media.mellatema.com//Image/2025/01/202501105322315819_Thum.jpg

بیش از 30هزار کاربر ایرانی از استارلینک استفاده می‌کنند

بررسی‌های گزارش چهارم کیفیت اینترنت نشان می‌دهد که بیش از 30هزار کاربر اینترنت ماهواره‌ای در ایران وجود دارد و این روند همچنان رو به‌ رشد است. استارلینک و سازگاری کاربران با این فناوری‌های جدید با گسترش نسل بعدی اینترنت ماهواره‌ای که بدون نیاز به دریافت‌کننده‌های مجزا (Direct To Cell) تلفن همراه را به اینترنت متصل خواهد کرد، به‌طور بالقوه محدودیت‌های سنتی دسترسی به اینترنت را ناکارآمد می‌سازد و چالش‌های جدی برای سیاست‌های محدودکننده ایجاد می‌کند.

اختلال؛ آلودگی فیلترشکن‌ها، دستگاه موبایل کاربران را هم bot-net می‌شناسد

بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش حملات DDoS از مبدا ایران، فیلترینگ گسترده و در نتیجه استفاده گسترده مردم از فیلترشکن‌های رایگان و در نهایت افزایش آلودگی شبکه است. تلفن همراه بسیاری از شهروندان از طریق نصب فیلترشکن‌های رایگان به‌ عنوان bot-net مورد سواستفاده‌ی هکرها قرار می‌گیرد.

بررسی‌های کارشناسان گزارش کیفیت اینترنت نشان می‌دهد که در شبکه ایرانسل، تمامی درخواست‌های HTTP3 به خارج از کشور با اختلال کامل همراه است.

در شبکه‌ی همراه ‌اول درخواست‌های مربوط به دو سرویس‌دهنده Cloudflare و Fastly اختلالات مقطعی دارند ولی در مقاطعی بدون مشکل هستند. همچنین درخواست‌های HTTP3 به مقصد سرویس‌دهنده AWS با اختلال کامل همراه بوده است.

طبق گزارش چهارم کیفیت اینترنت، برای بررسی میزان خسارت دقیق اختلال روی http3 آن را در قیاس با وضعیت استفاده با http2 قرار داده‌اند و نتیجه این شده است که این اختلال‌ها در یک شرکت استارت‌آپی روزانه 2 میلیارد و سالانه 730 میلیارد تومان خسارت وارد می‌کند.

کارشناسان گزارش چهارم کیفیت اینترنت برای دقیق‌ شدن میزان سرعت اینترنت استان‌های ایران طبق مستندات speed test تمام quadkeyهایی که از سمت ookla منتشر می‌شود را با مکانیزمی پیچیده و با استفاده از lat long به موقعیت جغرافیایی شهرهای کشور تبدیل کردند. معیار ارزیابی برای هر quadkey را دست‌کم ده دستگاه (device) در طول سه ماه قرار دادند و نتیجه نشان داد که تعداد کل دستگاه‌ها در داده‌های فصل سوم میلادی: 106 هزار دستگاه است که از این بین سهم شهر تهران 74 هزار دستگاه (حدود 70 درصد)، 46 هزار داده مربوط به اینترنت ثابت، و 27 هزار داده مربوط به اینترنت موبایل است.

به این ترتیب این سامانه در بسیاری از استان‌های کشور بدون داده است یا کم‌تر از ده دستگاه را بررسی کرده است؛ که نشان می‌دهد نمی‌توان به داده‌های این سامانه به‌عنوان مرجعی برای سنجش وضعیت سرعت اینترنت ایران اتکا کرد.

گزارش‌های غیر رسمی از افزایش حداقل 15 درصدی پهنای باند بین‌الملل در ماه‌های اخیر به دلیل انجام برخی اصلاحات حکایت می‌کنند. گزارش کلادفلر نشان می‌دهد در طول 6 ماه گذشته، میانگین سرعت اینترنت کاربران ایرانی نیز افزایش اندکی داشته و از 4.5mbps به 5.4mbps رسیده است.

در ایران بیش از 9 میلیون اتصال ADSL است که 70 درصد از آن‌ها زیر 10mbps و بیش از 30 درصد از آن‌ها با سرعتی کمتر از 6mbps به اپراتور محلی متصل شده‌اند. همچنین محدودیت این فناوری از رده خارج شده باعث شده سرعت آپلود کاربران همواره کمتر از 900kbps باشد. در نتیجه، روشن است که یکی از اولویت‌های مهم دولت باید توسعه شبکه Access و گسترش اتصال شبکه فیبر نوری باشد.

پس از چین، محدودترین اینترنت‌ جهان را داریم

داده‌های گزارش چهارم کیفیت اینترنت نشان می‌دهد که ایران پس از چین، محدودترین اینترنت جهان را دارد. برای رسیدن به این نتیجه، کارشناسان انجمن تجارت الکترونیک، 100 دامنه اینترنتی Origin را با استفاده از پایگاه داده‌ی OONI بررسی کرده‌اند. سپس دامنه‌هایی که بیشترین پوشش را میان این کشورها داشتند را معیار قرار دادند. نتیجه آن شده است که در آبان این سال، تعداد دامنه با فیلترینگ یا اختلال بالای 50 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تغییر معناداری نداشته است.