همه چیز درباره پرونده بابک زنجانی / بعد از 11 سال حبس، پرونده او به کجا رسیده؟

به گزارش ملت ما اصغر جهانگیر سخنگوی قوه‌قضائیه در پاسخ به سوالی در خصوص آخرین وضعیت بابک زنجانی گفت: ایشان آزاد نشده و در مرخصی نیست. اخباری که در فضای مجازی منتشر شده مورد تأیید ما نیست.

اخیرا وکیل بابک زنجانی در شبکه ایکس عکسی از موکل خود بیرون از زندان منتشر کرده و در توضیح آن نوشته بود: «بسم الله الرحمن الرحیم» این عکس و شرح سبب شد شایعاتی درباره آزادی بابک زنجانی شکل بگیرد که امروز سخنگوی قوه قضاییه آن را تکذیب کرد. اما قضیه بابک زنجانی چیست؟ چرا او به اعدام محکوم و چرا تبرئه شد؟

به گزارش ملت ما به نقل از خبرآنلاین، پس از حدود یازده سال از بازداشت بابک زنجانی حالا خبر آزادی وی مطرح می‌شود. پرونده زنجانی بیش از ابعاد قضایی، ابعاد سیاسی داشت؛ تقاطع درگیری دو تفکر در مدیریت کشور که خود را در نحوه مواجهه با تحریم نمایان کرد.

بابک زنجانی 9 دی ماه سال 92 بازداشت و غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی وقت قوه قضائیه در تاریخ 16 اسفند سال 1394، به طور رسمی اعلام کرد که دادگاه بدوی، وی را به همراه دو متهم دیگر این پرونده به اعدام محکوم کرده است. این حکم نهایتا در آذرماه 1395 از سوی دیوان‌عالی کشور تأیید شد، البته با این قید که اگر بابک زنجانی کلیه اموال را مسترد و خسارات را جبران کند، می‌تواند از ارفاقات قانونی ذیل ماده 114 قانون مجازات اسلامی بهرهمند شود.

دانشجو نوشت:بررسی‌ها نشان می‌دهد، دلیل اصلی محاکمه زنجانی عدم بازگشت ارزهای حاصل از صادرات و فروش 11 محموله نفتی به ارزش 1 میلیارد و 967 میلیون یورو بوده است. این محموله‌ها در شرایط تحریمی کشور در اختیار وی قرار گرفت اما پس از اینکه شخص زنجانی و بانک وی به نام بانک اولین بانک سرمایه‌گذاری اسلامی (FIIB) هم با مشکل تحریم مواجه شدند عملا امکان بازگشت وجوه دشوار شد.

البته زنجانی در جلسات دادگاه معتقد بوده که افرادی در دولت یازدهم (دولت حسن روحانی) در روند انتقال پول کارشکنی کردند. (این موضوع در شرایط کنونی قابلیت رد یا اثبات ندارد)

پیش از این هم البته محموله‌های نفتی از سمت وزارت نفت دولت دهم در اختیار بابک زنجانی قرار گرفته بود که وی توانسته بود بدون هیچ مشکلی ضمن فروش آنها ارز حاصل از صادرات را وارد کشور کند. به همین دلیل مسؤولان دولت دهم به وی اعتماد کرده و محموله‌های نفتی جدید و با حجم بالاتری را در اختیار زنجانی قرار داده بودند.

وقتی همه چیز تغییر می‌کند

7 سال بعد محسنی اژهای این بار در قامت رئیس قوه قضائیه و در نشست شورایعالی قوه در 30 بهمن ماه سال 1402، این خبر را اعلام کرد که در نتیجه تلاش‌های همه بخش‌های ذیربط، اموال بابک زنجانی در خارج از کشور شناسایی و به تهران منتقل شد.

همچنین محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در روز اول اسفندماه همان سال این خبر را تائید کرد و گفت: اموال بازگردانده شده بابک زنجانی که به صورت دارایی‌های ارزی است، تماما به خزانه بانک مرکزی منتقل شده است. وزارت نفت نیز با انتشاربیانیه‌ای خبر از وصول کامل مطالبات شرکت ملی نفت را می‌دهد؛ بنابراین بدهی زنجانی به مبلغ یک میلیارد و 967 میلیون و 500 هزار یورو تسویه شد و این اموال به عنوان پشتوانه پولی کشور به خزانه بانک مرکزی بازگشت.

مجموعا ارزش دارایی‌های وارد شده بابک زنجانی به کشور با احتساب اموال قبلی مصادره شده، از کل مبلغ بدهی وی و خسارات وارده بیشتر بود. در نهایت نیز با موافقت رهبری در تاریخ 11 اردیبهشت 1403 حکم وی از اعدام به بیست سال حبس تغییر کرد.

نقش آفرینی زنگنه

موضوع قابل اعتنای دیگر اینجاست که بابک زنجانی چند ماه زودتر از موعد تعهد خود برای بازگشت پول و با فشار وزارت نفت دولت جدید وقت (دولت یازدهم) یعنی بیژن نامدار زنگنه بازداشت می‌شود و همین موضوع عملا بازگشت پول را غیرممکن می‌کند. با توجه به اینکه هیچگونه شواهدی مبنی بر تلاش وی برای فرار یا متواری شدن وجود ندارد دلیل این اقدام تاکنون مشخص نشده است.

جالب اینجاست که همزمان با ایجاد این پرونده در دستگاه قضا گزاره جدیدی در فضای سیاسی کشور به نام «کاسب تحریم» خلق می‌شود و اساس فروش نفت خارج از ضوابط و قواعد بین المللی زیر سوال می‌رود. رفته رفته همین دست فرمان باعث می‌شود که صادرات نفت کشورمان حدود 6 سال بعد و در دولت دوم حسن روحانی تا 200 هزار بشکه در روز کاهش پیدا کند.

تکلیف اموالی که زنجانی در سال‌های حبس در اختیار وزارت نفت گذاشته بود، چه می‌شود؟

بررسی پرونده بابک زنجانی نشان می‌دهد که اموال و دارایی‌های ملموس و مشخص وی در داخل ایران در سال 95 به نفع وزارت نفت ضبط شده است. ارزش این دارایی‌ها حدود 500 میلیون دلار و حدود یک چهارم بدهی وی بوده است.

با توجه به اینکه رئیس قوه قضائیه اعلام کرده اموالی که اخیرا توسط زنجانی وارد کشور شده به اندازه کل بدهی وی است، امروز باید منتظر بازگرداندن 500 میلیون دلار به بابک زنجانی باشیم؟