عقب نشینی عربستان از معاهده دفاعی با آمریکا

به گزارش ملت ما به نقل از ایسنا، ریاض در تلاش برای دستیابی به یک معاهده امنیتی متقابل گسترده در اوایل سال جاری، موضع خود را در مورد تشکیل کشور فلسطین نرم‌تر کرد و به واشنگتن گفت که تعهد عمومی رژیم صهیونیستی به راه‌حل 2 دولتی می‌تواند برای عادی‌سازی روابط این پادشاهی خلیج فارس با تل‌آویو کافی باشد.

اما با خشم عمومی در عربستان سعودی و غرب آسیا به دلیل تشدید حملات نظامی رژیم صهیونیستی در غزه، دو منبع سعودی و سه منبع غربی به خبرگزاری رویترز گفتند، «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی بار دیگر به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی را مشروط به برداشتن گام‌های مشخص برای تشکیل کشور فلسطینی کرده است.

دیپلمات‌های غربی گفتند که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همچنان مشتاق است تا عادی‌سازی با قدرت سعودی را به‌عنوان یک نقطه عطف تاریخی و نشانه‌ای از پذیرش گسترده‌تر در جهان عرب تضمین کند.

اما آنها گفتند نتانیاهو در داخل با مخالفت قاطع با هرگونه امتیازی به فلسطینی‌ها پس از حملات 7 اکتبر حماس مواجه است و می‌داند که هر حرکتی در جهت تشکیل کشور فلسطینی، ائتلاف حاکم او را در هم خواهد شکست.

به گفته این منابع، با توجه به اینکه هر 2 آنها در حال حاضر توسط پایگاه‌های قدرت داخلی خود در بند هستند، ریاض و واشنگتن امیدوارند پیش از خروج «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا از کاخ سفید در ماه ژانویه، یک پیمان دفاعی ساده‌تر امضا شود.

به گفته این شش منبع، یک معاهده تمام‌عیار ایالات متحده و عربستان باید با اکثریت دو سوم از مجلس سنای ایالات متحده به تصویب برسد و این کلا نارس خواهد بود، مگر اینکه ریاض، رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسد.

پیمانی که اکنون مورد بحث قرار می‌گیرد شامل گسترش رزمایش‌ها و رزمایش‌های نظامی مشترک برای مقابله با تهدیدات منطقه‌ای است. به گفته این منابع، این امر مشارکت بین شرکت‌های دفاعی ایالات متحده و عربستان سعودی را با پادمان‌هایی برای جلوگیری از همکاری با چین تقویت می‌کند.

این توافق باعث افزایش سرمایه‌گذاری عربستان در فناوری‌های پیشرفته، به‌ویژه دفاع پهپادی می‌شود. ایالات متحده حضور خود را در ریاض از طریق آموزش، لجستیک و پشتیبانی امنیت سایبری افزایش خواهد داد و ممکن است یک سامانه موشکی پاتریوت را برای تقویت دفاع موشکی و بازدارندگی یکپارچه مستقر کند. اما این از نوع معاهده دفاعی متقابل، الزام‌آور نیست که نیروهای آمریکایی را ملزم به حفاظت از بزرگترین صادرکننده نفت جهان در صورت حمله خارجی کند.

«عبدالعزیز الساغر» رئیس اندیشکده موسسه تحقیقات خلیج‌فارس در عربستان سعودی گفت: «عربستان سعودی یک توافق امنیتی خواهد داشت که به همکاری نظامی و فروش تسلیحات ایالات متحده اجازه می‌دهد، اما نه یک معاهده دفاعی مشابه با ژاپن یا کره‌جنوبی که در ابتدا به دنبال آن بود.»

با این حال، با ورود قریب‌الوقوع «دونالد ترامپ» به کاخ سفید، این تصویر پیچیده‌تر می‌شود. در حالی که طرح ترامپ برای حل و فصل مساله رژیم صهیونیستی و فلسطین هرگونه مفاد برای کشور یا حاکمیت فلسطین را مستثنی می‌کند، او از متحدان نزدیک ولیعهد سعودی است. مقامات فلسطینی و عرب نگران هستند که ترامپ و دامادش جارد کوشنر - معمار «معامله قرن» و همچنین متحد نزدیک ولیعهد - در نهایت او را متقاعد به حمایت از این طرح کنند.

دیپلمات‌ها گفتند اینکه چگونه بن سلمان اولویت‌های سعودی را با این چشم‌انداز دیپلماتیک در حال تغییر تنظیم می‌کند، تعیین‌کننده رهبری او و آینده روند صلح است.

یک مقام ارشد سعودی گفت که این معاهده 95 درصد کامل است، اما ریاض ترجیح داد در مورد یک توافق جایگزین بحث کند، زیرا این توافق بدون عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی امکان‌پذیر نیست. دو تن از منابع گفتند، بسته به فرمت، یک توافقنامه همکاری کوچک می‌تواند بدون گذر از کنگره قبل از خروج بایدن به تصویب برسد.

موانع دیگری هم در مذاکرات برای تضمین یک معاهده دفاعی متقابل وجود داشت. به گفته این شش منبع، برای مثال، هیچ پیشرفتی در گفت‌وگوها در مورد همکاری‌های هسته‌ای غیرنظامی حاصل نشد، زیرا عربستان سعودی از امضای توافقنامه موسوم به 123 با ایالات متحده خودداری کرد که می‌توانست حق غنی‌سازی هسته‌ای را از ریاض سلب کند. یکی از منابع سعودی نزدیک به مذاکرات به رویترز گفت که اعتراض عربستان به موارد مرتبط با حقوق بشر یکی دیگر از زمینه‌های اختلاف‌نظر است.