روایت اتان‌گیری پالایشگاه پارسیان مُهر

حالا دو سه سالی است که در شهرستان مهر، شهری در جنوب استان فارس، پالایشگاه عظیمی در حال فعالیت است که یک میلیارد دلار صادرات از اتیلنی که تا چند سال پیش در گاز آشپزخانه یا در بخاری های خانه های ما می سوخت و هوا را آلوده می کرد عاید کشور می کند. این مطلب، گزارشی است از داستان ساخت این مجتمع صنعتی عظیم و مردی که پشت این تصمیم بود.

یک پیشنهاد آبی سوز

پیشنهاد اولیه ساخت مجتمع از سوی وزارت نفت به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) ارائه شد و وقتی دکتر مخبر که در آن زمان بر صدر ستاد بود آن را برای کارشناسی به کارشناسان خبره سپرد ، مشخص شد که این طرح علاوه بر تاثیر فراوانش بر محیط زیست، سودمندی شگفت انگیزی برای کشور دارد، حداقل یک میلیارد دلار در سال.... پس رئیس ستاد اجرایی فرمان امام پشت این فرمان ایستاد.

بعد از بررسی های کارشناسانه علمی و درست و حسابی ، مشخص شد که با اجرای این طرح تکمیل زنجیره ارزش و ساخت دو واحد میان‌دستی و پایین دستی آن، علاوه بر درآمد یک میلیارد دلاری، 500 هزار مترمکعب گاز دی‌اکسیدکربن از گازی که برای سوخت به خانه مردم ایران فرستاده می شود گرفته می‌شود و شعله گاز در خانه مردم آبی‌تر خواهد سوخت.

محرومیت‌زدایی و ایجاد شغل برای مردم منطقه از دیگر عایدات اجرای این طرح بود که تصمیم گیرندگان را در اجرای آن مصمم تر می کرد و به این ترتیب بود که سنگ بنای ساخت پالایشگاه پارسیان سپهر مُهر برای جدا سازی اتان در سال 1394 در زمینی به مساحت 30 هکتار در مجاورت پالایشگاه گازی پارسیان مهر آغاز شد.

جدا سازی اتان، شعله های آبی تر

در این پالایشگاه که در شهرستان مهر استان فارس قرار دارد، اتان را که از یکی از اجزاء گرانقیمت گاز استخراج شده از اعماق زمین است جدا می کنند و این اتان می شود خوراک پتروشیمی‌ها .

اتان جدا شده به یک واحد پتروشیمی اولوفینی منتقل شده و در آنجاست که به اتیلن تبدیل می شود ، خب اتیلن به چه دردی می خورد؟

پاسخ این است که اتیلن به واحدهای پتروشیمی منتقل شده و در آنجا محصولات پتروشیمی مختلف تولید می‌شود .

با آنکه می شد این طرح را که برای نخستین بار با این بزرگی در ایران اجرا می شد را با استفاده از متخصصان ، مهندسان وتجهیزات خارجی خیلی زودتر به ثمر رساند اما ستاد اجرایی فرمان امام تصمیم گرفت که کار را با مهندسان و متخصصان ایرانی جلو ببرد و به این ترتیب تجهیزات واحد اتان‌گیری پالایشگاه پارسیان سپهر مُهر توسط 250 سازنده داخلی در 18 استان کشور ساخته شد.

برای اجرای طرح یک میلیارد دلاری پالایش پارسیان مهر ، 660 میلیون دلار از محل منابع صندوق توسعه ملی تأمین شد و کار با تمام دشواری هایش آغاز شد.

در اجرای خط لوله این طرح، 64 کیلومتر عملیات حفاری و لوله گذاری صورت گرفت که 34 کیلومترآن از بین دو رشته کوه می‌گذشت که به صورت HDD (حفاری عمودی) انجام شد.

فرآوری گاز به اندازه سه فاز پارس جنوبی

در روز افتتاح طرح که توسط رئیس جمهور وقت در سال 1400 صورت گرفت، روزانه 74 میلیون مترمکعب گازغنی چهار میدان تابناک، شانول، وراوی و هما از طریق پالایشگاه پارسیان وارد واحد استحصال اتان پارسیان سپهر در سایت مُهرشد (نزدیک به سه فاز پارس جنوبی) که این مجموعه، با توان بازیافت 95 درصدی اتان، بالاترین توان خلوص در کشور را دارد.

سالانه 16 میلیون تن اتان تولیدی در این سایت برای تفکیک نهایی و تولید سالانه 3.3 میلیون تن اتان، پروپان، بوتان و میعانات گازی به‌عنوان محصول اصلی به‌وسیله خط لوله 18 اینچ به طول حدود 63 کیلومتر به سایت عسلویه منتقل می‌شود، اجرای این طرح از محل صادرات یک میلیارد دلار برای ایران آورده ارزی دارد.

گام بعدی برای توسعه طرح

طرح توسعه این پالایشگاه با هدف تولید 450 هزار تن PDH برای تبدیل پروپان به محصول ارزشمند پلی‌پروپیلن و تکمیل زنجیره محصولات تعریف شده است.

مردی آبی

هر چند این طرح در نهایت از سوی رئیس جمهور وقت افتتاح شد اما همه می دانستند که در پشت پرده آن، مردی که این طرح را به اجرا گذاشت و با تمام دشواری هایش پشت این ایده ایستاد کسی نبود جز محمد مخبر. فردی که به رغم همه تلاش هایش برای به ثمر رسیدن این ایده ملی، در روز افتتاح طرح حضور نداشت.