پانزدهمین جشنواره گل غلتان در امیریه برگزار می شود / تن پوشی از گلبرگ های محمدی بر تن نوزادان

ملت ما، جواد مایوان: اردیبهشت از نیمه که می گذرد، شهرستان امیریه در استان سمنان خود را برای میزبانی از مهمانانی آماده می کند که از سراسر کشور راهی آنجا می شوند تا در مراسم گل غلتان شرکت کنند؛ مراسمی که هر چند در برخی از شهرهای دیگر کشورمان هم برگزار می شود اما شهرت آن به شهرستان امیریه می رسد؛ جایی که در نیمه دوم اردیبهشت، خانواده هایی که کودکان زیر یک سال دارند، با شرکت در این مراسم، کودکان خود در گلبرگ های گل محمدی می غلتانند تا عطر و بوی این گل جادویی کودکانشان را از همه بیماری ها و حساسیت فصلی دور کند؛ مراسمی که حالا علاوه بر گردشگران داخلی، توجه گردشگرانی از خارج را کشور را هم جلب کرده و قرار است پانزدهمین دوره آن در روزهای 19 تا 21 اردیبهشت در شهرستان امیریه برگزار شود.

یک مراسم قدیمی

ریشه مراسم گل غلتان نوزادان، به بیش از صد سال پیش برمی گردد. هر ساله، با رویش و شکفتن گل‌های محمدی در شهرهایی همچون دامغان، کاشان و گناباد خانواده هایی که کودکان زیر یک داشتند، خود را برای مراسمی آماده می کردند که به صورت فامیلی برگزار می شد.

هر چند این مراسم در شهرهای مختلف، جزئیات متفاوتی دارد اما نقطه اشتراک همه آنها، غلتاندن کودک در گلبرگ های گل محمدی است.

در حقیقت این مراسم در اولین بهار زندگی کودکان انجام می شود و بر اساس آن، زنان فامیل اول صبح به باغ‌های گل محمدی رفته و با ذکر صلوات و خواندن ابیاتی، گل‌های محمدی را برای اجرای مراسم جمع آوری می‌کنند. بعد از جمع‌آوری گل‌های چیده شده، همه‌ی گل‌ها پر پر می‌شود و تیغ و گل‌برگ‌ها از گل جدا می‌شود و داخل پارچه‌ای به رنگ روشن (اصولا سفید) ریخته می شود. پس از آن نوزاد توسط مادربزرگ به حمام برده شده و در برخی مناطق بر دست او حنا زده می شود. پس از خشک کردن نوزاد، او را در پارچه ای سفید می پوشانند و نوزاد را در میان گلبرگ‌های گل محمدی که روی پارچه قرار داده شده با صلوات و شعرخوانی می‌غلتانند و تطهیر می‌کنند.

پس از آن نیز نوزاد را روی زمین می‌گذارند و مهیمانان هدایای خود را کنار پارچه قرار می‌دهند و در پایان مراسم، گلبرگ‌ها توسط مادر نوزاد در سایه خشک می‌شوند تا در آینده اگر نوزاد پسر باشد، گلبرگ‌های خشک شده داخل سجاده و لباس دامادی‌اش و اگر دختر باشد گلبرگ ها بین سجاده‌ی جهیزیه اش قرار داده شود.

حفاظت از بیماری و زشتی

مردم مناطقی که مراسم گل غلتان درآنجا برگزار می شود عقیده دارند که غلتاندن نوزاد در میان گلبرگ های گل محمدی باعث دور ماندن او از بیماری و زشتی‌ها می شود و طراوات گلبر‌گ‌ها، از پوست نوزاد محافظت و او را شاداب و خندان نگاه می‌دارد.

ثبت ملی

هر چند مراسم گل غلتان در شهرهای مختلفی از کشور برگزار می شود اما قدمت و شهرت آن به شهرستان امیریه در استان سمنان می رسد و بر همین اساس بود که در سال 1389، این مراسم به‌عنوان نخستین اثر معنوی استان سمنان و دومین اثر معنوی کشور بعد از عید باستانی نوروز، ثبت ملی شد. درست در همان سال نخستین جشنواره گل غلتان در این شهر با حضور ده ها نوزاد و خانواده هایشان برگزار شد تا این بار نه فقط خانواده ها و اقوام نوزادان، که همه مردم کشور میهمان این مراسم باشند و از نزدیک شاهد غلتادن نوزادان در گلبرگ های معطر گل محمدی باشند و با این مراسم آشنا شوند؛ اتفاقی که باعث شد شرکت کنندگان در این مراسم هر سال افزایش پیدا کند تا جایی که حالا مردم زیادی از سراسر کشور و حتی گردشگران خارجی در اردیبهشت ماه خود را به امیریه می رسانند تا شاهد این مراسم جذاب باشند.

جشنواره پانزدهم

حالا و با عبور از نیمه دوم اردیبهشت، قرار است پانزدهمین دوره این جشنواره در روزهای 19 تا 21 اردیبهشت در شهرستان امیریه برگزار شود.

حسن امیرحسینی، دبیر پانزدهمین جشنواره ملی گل غلتان می گوید: این جشنواره طی سه روز و با برنامه های آیینی، سنتی و شاد برگزار می‌شود و همزمان در شب های 19 و 20 اردیبهشت نیز جشنی با عنوان «شب‌های جشنواره» برگزار خواهد شد.

او درباره جزئیات جشنواره توضیح می دهد: در شب اول جشنواره از گروه های بومی و محلی و خوانندگان بخش امیرآباد دعوت شده است تا لحظاتی شاد را برای مردم رقم بزنند و در شب دوم نیز از گروه سنتی کالپوش دعوت شده تا در کنار اجرای برنامه‌های شاد، آیین «حنابندان» به روش آیینی و سنتی به نمایش گذاشته شود.

به گفته وی، جشنواره گل‌غلتان امسال همچون سال های گذشته در بنای تاریخی «ارگ سپهسالار» و «بنای دختر ناصرالدین‌شاه» شهرستان امیریه برگزار و پیش بینی می شود هزاران گردشگر ایرانی و همچنین گردشگران خارجی در آن شرکت کنند.

منصور بانی، شهردار امیریه هم توضیح می دهد: با توجه به ثبت 20 اردیبهشت به نام روز گل محمدی و گلاب در تقویم ملی کشور، جشنواره نیز در این ایام برگزار می‌شود. بر این اساس 6 غرفه برای انجام گل‌غلتان نوزادان در مجموعه تاریخی دختر ناصرالدین شاه درنظر گرفته شده و بیش از 40 غرفه در محل نمایشگاه صنایع دستی و سوغات جشنواره واقع در محوطه تاریخی شهر ایجاد شده تا گردشگران از آن استفاده کنند. به گفته وی مراسم اختتامیه جشنواره نیز در مقابل قلعه تاریخی شهر امیریه برگزار خواهد شد.