برگ برنده مدیریت نقدینگی در دستان دولت سیزدهم

به گزارش ملت ما، مجموعه پول شامل سپرده‌های دیداری، بخش غیردولتی نزد بانک‌ها و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار، سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده‌های متفرقه را نقدینگی می‌نامند؛ به عبارت دیگر نقدینگی، حجم پول نقد در خارج از سیستم بانکی است که قابلیت تورم‌زایی دارد، بدین معنی که چنانچه حجم پول نقد بالا باشد، قدرت خرید بالا رفته، موجب افزایش تقاضا و در نتیجه گران‌شدن کالا یا خدمات بیشتر از ارزش موجودشان می‌شود.

نقدینگی و تورم از مهم ترین شاخص‌های کلان هستند که این روزها بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند و دوره ای نیست که درباره این دو معضل صحبت نشود، بر این اساس اقتصاددانان حجم نقدینگی را از جمله مولفه های چالش برانگیز در مسائل اقتصادی می‌دانند.

البته از منظر کارشناسی، نرخ رشد نقدینگی مهم است نه مقدار مطلق آن. براین‌اساس، رشد نقدینگی که در دولت قبل بالاترین رکورد را به ثبت رساند، در دولت سیزدهم در حال کاهش است.

معمولا برای سنجش رشد نقدینگی در دولت‌های مختلف، تغییرات مقدار آنها را از ابتدای «سال روی کار آمدن هر دولت» تا «ابتدای سال روی کار آمدن دولت بعدی» بررسی می‌کنند.

ممکن است دیدگاه‌های مختلفی نسبت به عملکرد دولت در این مدت وجود داشته باشد اما شاید یکی از منصفانه‌ترین روش‌ها برای ارزیابی کارنامه دولت، مرور آمارهای اقتصادی مهم باشد که از گذر آن، موفقیت‌ها و ناکامی‌های دولت مشخص شود.

کاهش سرعت تورم در دولت سیزدهم بی‌علت نبوده است چرا که دولت از ابتدای کار، عوامل محرک پایه پولی و نقدینگی همچون استقراض دولت از بانک مرکزی را خط قرمز خود اعلام کرد که هم اکنون آثار این تصمیمات در ارقام پولی منعکس شده است.

علاوه بر این دولت در راستای مدیریت تورم و نقدینگی اقداماتی مشتمل بر خلق پول بانکی، پیگیری برنامه اصلاح نظام بانکی و کنترل بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، اجرای سیاست‌های احتیاطی همچون کنترل ترازنامه‌ بانک‌ها، اجرای سیاست تثبیت اقتصادی، مدیریت انتظارات تورمی، نظارت بر تغییرات قیمت کالاها و خدمات و تأمین مناسب کالاهای اساسی و مواد اولیه و واسطه‌ای لازم برای بخش تولید انجام داده که آثار آن در بهبود روند متغیرهای اقتصادی و روند نزولی تورم نمایان است.

بانک مرکزی برای سال 1401 برنامه هدف‏گذاری رشد نقدینگی 30 درصدی را تنظیم کرد و توانست با اتخاذ اقدام‏های عملیاتی نظیر کنترل خلق پول بانکی از طریق تنظیم و اعمال جدی کنترل رشد ترازنامه بانک‏ها، افزایش نسبت سپرده قانونی در سطح شبکه بانکی به میزان نیم واحد درصد و هدایت نرخ سود در بازار بین بانکی حول نرخ سیاستی و در محدوده دالان نرخ سود بازار بین بانکی، این متغیر را به‏طور قابل‏ملاحظه‏ای کنترل کند.

رشد نقدینگی در پایان سال 1401 معادل 31.1 درصد بوده است که نسبت به دو سال گذشته (رشد نقدینگی در سال‏های 1399 و 1400 به ترتیب معادل 40.6 و 39.0 درصد بوده است) کاهش قابل ملاحظه ‏ای را نشان می‏دهد و حکایت از تحقق نسبی برنامه پولی تنظیم شده برای سال 1401 دارد.

در دو سال نخست دولت سیزدهم شاهد کاهش 13.6 واحد درصدی رشد نقدینگی بوده ایم که این امر بهترین عملکرد در کنترل رشد نقدینگی در تمامی دولت‌های پس از انقلاب، به شمار می آید.

در تداوم برنامه‏ های دولت و بانک مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی و تورم و در راستای شعار سال مبنی بر «مهار تورم و رشد تولید»، هدف نرخ رشد نقدینگی برای سال 1402 معادل 25 درصد تعیین شده است.

آمارهای مقدماتی سال 1402 نیز نشان دهنده این است که در سه‏ ماهه اول سال جاری، نقدینگی معادل 3.9 درصد رشد یافته و این رقم حتی به میزان قابل توجهی کمتر از رشد نقدینگی هدف‏گذاری شده برای سه ماهه اول سال 1402 است.

انتهای پیام