دانشگاه‌ نسل چهارم چیست؟

به گزارش خبرنگار ملت ما، دانشگاه نسل چهارم دانشگاهی است که در جستجوی دستیابی به هدف‌های آموزشی، پژوهشی و کارآفرینانه با در نظرگرفتن مسئولیت اجتماعی است که در پاسخ به تنش های محیطی شکل می گیرد. این تعریف همراستا با اهداف توسعه پایدار و رابطه صنعت و دانشگاه است.

دانشگاه نسل چهارم صرفاً مانند یک بنگاه اقتصادی به صورت منفعلانه به دنبال پاسخگویی به نیاز بازار نیست، بلکه سعی دارد تا به شکلی فعال با محیط اطرافش ارتباط داشته، آن را شکل دهد و در نهایت یک جامعه بهتر بسازد.

برای مثال دانشگاه کمبریج واقع در منطقه فقیر کمبریج‌شایر انگلیس توانست با ایجاد یک محیط مختص توسعه کسب‌وکارهای دانش‌­بنیان، از نوآوری و دانش پژوهشگرانش استفاده کند. شرکت‌­های کوچک و بزرگ برآمده از این دانشگاه در زمان کوتاهی موفق شدند این منطقه را به یکی از قطب­‌های اقتصادی انگلیس تبدیل کنند، به نحوی که شرکت­های مختلف از سرتاسر جهان برای حضور در این ناحیه مشتاق بودند.

دانشگاه خصوصی استنفورد آمریکا نیز مدل مشابهی را در آمریکای شمالی پیگیری کرد و با تأسیس دره سیلیکون(Silicon Valley) یکی از قطب­های نوآوری جهان را ایجاد کرد.

این دو نمونه موفق به سرعت به یک الگو برای دانشگاه‌­های دیگر تبدیل شدند. دانشگاهی که صرفا به دنبال پژوهش و آموزش نیست و سعی دارد با سرمایه­‌گذاری بر نوآوری و تجاری‌­سازی ایده‌­های تولیدشده در دانشگاه، به تولید ثروت و کارآفرینی بپردازد. در دانشگاه­‌های نسل سوم، آموزش و پژوهش همه ذیل نوآوری و کارآفرینی تعریف می‌­شود. خطوط پژوهشی دنبال­ شده در این دانشگاه­‌ها آن­هایی هستند که به نیازهای جامعه و صنایع و کسب­‌وکارها پاسخ می­‌گویند.

آموزش ارائه‌­شده نیز فراخور نیازهای بازار کار است و طرح درس بایستی دانشجو را برای نوآوری و تولید ثروت آماده کند. جالب این است که در این مدل از نهاد دانشگاه، حتی پژوهش­های بنیادی در علوم پایه نیز ذیل پژوهش‌­های کاربردی تعریف می­‌شود.

دانشگاه‌های نسل چهارم، تکمیل کننده سه نسل قبلی خود هستند، به عبارتی این دانشگاه‌ها علاوه بر کارکردهای سه نسل قبلی خود، برای علوم انسانی و تجاری سازی تحقیقات علوم انسانی ارزش قائل هستند و به عنوان یک ماموریت جدید به آن نگاه می‌کنند. اما مسأله مهم که به عنوان دغدغه ذهنی محققان مطرح است، شناسایی مولفه‌های دانشگاه نسل چهارم بوده و دانشگاه‌هایی که بتوانند هم تحقیقات علوم مهندسی و هم تحقیقات علوم انسانی را تجاری‌سازی نمایند و بین فناوری‌های سخت و فناوری‌های نرم ارتباط برقرار کنند، نیازمند وجود مولفه‌های مهم در آموزش عالی بوده که محققان به دنبال شناسایی این مولفه‌ها، در تجاری‌سازی تحقیقات با رویکرد دانشگاه نسل چهارم هستند.

در این راستا محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور روز دوشنبه سوم مهرماه 1402 همزمان با هفته دفاع مقدس و آغاز سال تحصیلی از دانشگاه جامع امام حسین بازدید کرد. وی طی این بازدید با اشاره به دانشگاه های نسل چهارم اظهار کرد: امروز در بازدیدی که از دانشگاه جامع امام حسین (ع)‌انجام دادم استعداد تبدیل این دانشگاه به دانشگاه نسل چهارم را دیدم و باورم این است که این دانشگاه می تواند بعنوان نماد دانشگاه نسل چهارم در کشور مطرح باشد؛ یعنی هم مسائل کشور را شناسایی و حل و فصل کند و هم گام های بعدی پیشرفت را برای کشور ترسیم نماید.

امروزه دانشگاه‌های نسل چهارم جریان حاکم دانشگاه های جهان شده اند. این دانشگاه ها جدا از وظایـف دانشگاه های سه نسل گذشته، ماموریت دارند تا در شکل دهی آینده جامعه خود نقش ایفا کنند. نسل چهارم دانشگاه‌ها باید چهار ویژگی و مشخصه مهم داشته باشند که آنان شامل تحول‌گرا بودن، تعالی‌گرا بودن، تقاضامحور بودن و برخورداری از توسعه منطقه‌ای استکه برای تحقق این امر نیاز به توجه مسئولان آموزش عالی کشور است.

بنابراین به منظور حمایت از رشته‌های علوم انسانی و ایجاد دانشگاه تمدن‌ساز و هویت آفرین؛ باید به جای دانشگاه‌های نسل سوم، از دانشگاه‌های نسل چهارم یاد کرد که این دانشگاه‌ها علاوه بر آموزش، پژوهش و کارآفرینی؛ به مسئله فناوری‌های نرم که مبتنی بر علوم انسانی هستند، توجه ویژه دارند.

انتهای پیام/